Yağlı karaciğer hastalığı dünyanın birçok yerinde giderek yaygınlaşmaktadır ve dünya nüfusunun yaklaşık %25'ini etkilemektedir. Yağlı karaciğer hastalığı, karaciğer hücrelerinde çok fazla yağ biriktiğinde ortaya çıkar. Bu hücrelerde bir miktar yağ olması gerekir ancak %5'ten fazlası yağ olarak kabul edilir. Bu göz ardı edilemeyecek kadar önemli bir sağlık sorunudur. Yağlı karaciğer hastalığı cinsiyetten bağımsız olarak sağlık sorunlarına neden olabilir. Karaciğer vücudun en ağır ve en büyük organıdır. Yaptığı işlevler nedeniyle vücudumuzda oldukça önemli bir yere sahiptir. Proteinlerin, karbonhidratların, yağların, vitaminlerin ve ilaçların vücutta işlenmesini sağlamaktan sorumlu organımızdır.

Karaciğer Yağlanmasının Nedenleri

  • Uzun süre veya çok miktarda alkol tüketmek
  • Obezite; karaciğerde yağ depolanmasını artırabilir ve iltihap oluşturabilir.
  • Aşırı karın yağları; normal ağırlıktaki insanların yağlı karaciğeri olması iç organları etrafında fazla yağ birikmiş olması anlamına gelir.
  • Kan şekerinin yüksek olması
  • İnsülin direnci
  • Şekerli içecek tüketimi; soda ve enerji içecekleri gibi şekerli içecekler fruktoz bakımından zengin olup çocuklarda ve yetişkinlerde karaciğerde yağ birikimine neden olduğu gösterilmiştir.
  • Kandaki yüksek yağ seviyeleri ve özellikle yüksek trigliserit seviyesi

Daha az yaygın nedenler:

  • Gebelik
  • Hızlı kilo vermek; şok ve yanlış diyetlerin uygulanmasıyla hızlı kilo kaybı
  • Hepatit C gibi enfeksiyon hastalıkları
  • Bazı ilaç türlerinin yan etkileri
  • Bazı genler karaciğer yağlanması riskini artırabilir.

Karaciğer Yağlanmasının Semptomları

Yağlı karaciğer hastalığının çeşitli belirti ve semptomları vardır. Ancak hepsi mevcut olmayabilir. Aslında yağlı karaciğer hastalığınızın olduğunu bile bilmiyor olabilirsiniz.

  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Sağ veya orta karın bölgesinde hafif ağrı veya şişkinlik
  • AST ve ALT dahil artmış karaciğer enzim seviyeleri
  • Artmış insülin seviyeleri
  • Yüksek trigliserit seviyeleri
  • Yağlı karaciğer alkolsüz karaciğer yağlanmasına ilerliyorsa, şu belirtiler ortaya çıkabilir:
  • İştah kaybı
  • Mide bulantısı ve kusma
  • Orta şiddetli karın ağrısı
  • Gözlerde ve ciltte sararma

Yağlanmayı erken ve geri dönüşümü mümkün olan aşamada teşhis edebilmek için düzenli kan testleri yaptırarak doktorunuza görünmelisiniz.

Yağlı karaciğer hastalığı olan hastaların ortak özellikleri genellikle yetersiz beslenme, obezite ve hareketsiz yaşam tarzıdır. Ayrıca bu hastalık insülin direncinin, yüksek tansiyonun ve tip 2 diyabetin de yakın dostudur. Araştırmalar, yaşam tarzı ve diyet değişiklikleri yaparak kilo veren birçok insanın yağ kaybettiğini gösteriyor. Bu nedenle karaciğer yağlanmasından şikayetçiyseniz öncelikle yaşam tarzınızı gözden geçirmelisiniz.Fazla kilolu kişiler için yapabileceğiniz en iyi şey beslenme alışkanlıklarınızı değiştirerek kilo vermektir.

Yağlı karaciğer hastalığına yönelik beslenme önerileri Akdeniz diyeti ile tutarlıdır. Akdeniz diyeti bitkisel proteinler, tam tahıllar, sağlıklı yağlar, meyveler, sebzeler ve balıklar açısından zengin bir beslenme planını içerir. Aynı zamanda sağlıksız (doymuş ve trans) yağları, sodyumu, şekeri ve yüksek yağlı etleri de sınırlar.

Karaciğer Yağlanması Olanlar Nelerden Uzak Durmalı?

  • Alkol tüketilmemeli.
  • Şarküteri ürünlerinden (sosis, salam, sucuk gibi) ve sakatatlardan uzak durun.
  • Kuruyemişlerin aşırı tüketimi ve kızartılmış ürünlerden uzak durun.
  • Yoğun karbonhidrat ve basit şeker tüketimi azaltın.
  • Tereyağı, içyağı gibi hayvansal yağlardan uzak durun.
  • Kaymak, krema, yağlı etler, mayonez gibi yağlı besinlerin tüketimini sınırlandırın.
  • Glikoz, fruktoz şurubu içeren tüm paketli gıdalar ve hazır tatlılar, reçeller, ballar

Karaciğer Yağlanması Olanlar Ne Yemeli?

  • Karaciğere binen yükü azaltmak için doğal gıdalar tercih edilmeli ve katkı maddelerinden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
  • Koyu renkli sebze ve meyveler: C ve E vitamininden zengin olan kırmızı meyveler, kara lahana, ıspanak, siyah üzüm gibi besinler, güçlü antioksidanlardır ve tüketimi arttırılmalıdır. Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmeli.
  • Beslenmenizde enginar ve kereviz başta olmak üzere karaciğer dostu gıdalara yer verin. Enginarın en önemli özelliği karaciğeri temizlemesi ve safranın düzgün akışını sağlamasıdır.
  • Zerdeçal : Zerdeçalın etken maddesi olan kurkumin yağlı karaciğere iyi gelir.
  • Ceviz ve fındık gibi yağlı tohumlar E vitamini gibi antioksidanlar içerdikleri için günlük beslenmenizde yer alması gereken besinlerdir.
  • Keten tohumu: Keten tohumunu beslenmenize mutlaka eklemelisiniz, omega-3, lif ve E vitamini kaynağıdır. Çünkü, yağlı karaciğerde tüketmeniz gereken bu 3 bileşeni de aynı anda içerir. Tüketirken keten tohumunun öğütülmüş olmasına dikkat edin yoksa faydasını göremezsiniz.
  • Brüksel lahanası ve brokoli gibi turpgiller, yüksek lif içeriği ve eşsiz tadıyla bilinir. Bu sebzeler aynı zamanda içerdikleri faydalı bileşenler nedeniyle sağlığınıza da olumlu katkıda bulunur. Yapılan çalışmalar turpgillerin karaciğerinizdeki doğal detoksifikasyon enzimlerini arttırmaya, karaciğeri hasardan korumaya ve enzim seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olabileceğini belirtiyor.
Nedir
Hastalıklarda Beslenme
Öneri