Yeni bir yıl için geri sayım başladı! İyisiyle kötüsüyle 2022 yılını geride bırakmamıza çok az kaldı. Yeni yıl yeni hedefleri, hayalleri, umutları ve beklentileri de beraberinde getirir. Diyete başlamak için pazartesiyi beklemek gibi bir şeyleri değiştirmek, düzene koymak için de yeni yılı bekleyenlerimiz olabilir. Kimilerimize de her sene yeni yıl kararı almak klişe olabilir ama yeni yıla umutla ve hevesle girmek heyecan verici olacaktır. Ayrıca bu yeni yılda küçük kararlar bile hayatınıza büyük değişiklikler katabilir. 2023’de zamanınıza ve dikkatinize değer sağlık alışkanlıklarını düşünmenin zamanı geldi.

1: 7-9 Saat Gece Uykusu

Bu hedefi ilk sıraya koyuyorum çünkü uyku sağlıklı bir hayatın doğru alışkanlıklarının temelidir. Yapılan birçok çalışmada düzenli ve yeterli bir uykunun sağlıklı bir kiloyu korumada büyük rol oynadığını hatta tip 2 diyabet riskini azaltabildiği gösterilmiştir.

Peki bir uykunun sağlıklı olması için kaç saat yeterli? Ulusal Uyku Vakfı’na göre, 26-64 yaş aralığındaki yetişkinlerin günlük 7-9 saat gece uykusuna ihtiyacı olduğu saptanmıştır. Bu saatleri tamamlamada zorlanıyorsanız nedenini bulmak için kendinize sorular sorun. Çok geç mi yatıyorsunuz? Uykuya dalmakta mı zorlanıyorsunuz? Çok erken mi uyanıyorsunuz? Kendi çabalarınızla uyku düzeninizi iyileştiremiyorsanız, uyku bozuklukları için tarama yapan doktorlardan randevu alabilirsiniz.

2: Meditasyon

Disiplinli, düzenli meditasyon, duygusal ve zihinsel sağlık durumunun iyileştirilmesi, beyindeki fonksiyonel ve yapısal değişikliklerin düzenlenmesi, acı eşiğinin artması, daha iyi akademik ve iş başarısı ile alakalandırılmıştır. Faydalar uygulamanın tutarlı olduğu zaman yaşanır. Bu konuda yeniyseniz, günde sadece 5-10 dakika meditasyon yapma hedefi belirleyin.

3: Daha Çok Hareket

Hepimiz egzersiz yapmanın ruh haline, uykuya, sağlığa olumlu etkileri olduğunu biliyoruz. Tüm bunlara ek düzenli bir fiziksel aktivite, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, kanser, hipertansiyon, obezite, depresyon ve osteoporoz gibi kronik hastalıkların tedavisine yardımcı olabilmektedir. Fakat araştırmalarda yetişkinlerin %22.9’u haftada 150 dakika orta düze aktiviteyi gerçekleştirdiği ortaya konulmuş. Egzersiz mevzu bahis olduğunda hiçbir şey yapmamaktansa yapmayı sevdiğiniz şeyi bulun ve en mümkün şekilde sıkça yapın. Çünkü vücudu hareket ettirmenin doğru veya yanlış yolu yoktur. Yeni bir alışkanlık edinmede sorumluluk haline getirmek önemli bir faktördür, bu yüzden motive olmak için size yardımcı olabilecek bir arkadaş veya aile üyesi bulabilirsiniz.

4: Daha Fazla Meyve – Sebze

Bu dönemde beslenme ile ilgili görüşler fazlasıyla çekişmeli. Biz diyetisyenler, doktorlar, sağlık örgütleri, arkadaşlarımız, ailelerimiz “en iyi diyet”in ne olduğuna, neleri içerdiğine dair fazlasıyla görüşe sahip olduğu aşikar. Diyet konusunda doğru bilgiyi dile getirmek araştırmalar yapılmadan pek mümkün olmasa da çoğu beslenme uzmanı şu an olduğundan dah fazla meyve ve sebze tüketiminin olması gerektiğinden yana.

Ne kadar meyve sebze tüketmelisiniz? Dünya Sağlık Örgütü‘ne göre, günde en az 400 gram meyve ve sebze tüketilmeli. Öğle ve akşam yemeklerinde sebzeleri değerlendirirken sabah kahvaltısında, ara öğünlerde de meyveleri değerlendirerek önerilen miktarları tamamlayabilirsiniz.

5: Hazır Yemekleri Sınırla

Hayatın hızlı ve yoğun olduğu dönemler hepimiz için yorucu ve zorlayıcı olabiliyor. Bu durum kolaylıkla anlaşılabilir. Telaşlı ve yoğun bir günün sonunda yemek pişirmek üşendirebilen bir eylem haline gelebiliyor ve alternatif olarak da kolay ve stressiz seçenekler (getir, yemeksepeti vb.) tercih edilebiliyor. Ancak genellikle bu seçenekler sağlıklı bir tercih olamayabiliyor çünkü ortalama bir restoran yemeği 600-1200+ kaloriyi bünyesinde bulunduruyor. Bu aşamada yemek planlaması ve hazırlaması önemli bir kurtarıcı haline geliyor. Haftasonu bunu gerçekleştirebileceğiniz en verimli zaman olacaktır. Eğer var ise çocuklardan veya partnerinizden de yardım alarak bunu daha kolay hale getirebilirsiniz.

6: Telefonunla Arana Mesafe Koy

Cep telefonunun sağlık açısından endişe verici olmasının en önemli sebebi kanser ile olan potansiyel ilişkisidir. Cep telefonlarından yayılan radyofrekans elektromanyetik alanları, beyin kanseri riskindeki artışa dayanarak “insanlar için kanserojen” olarak duyurulmuştur. Bu durum kanser ile cep telefonu kullanımı arasındaki neden sonuç ilişkisi olduğunu göstermez, potansiyel risk olduğunu gösterir. Bunların yanı sıra cep telefonu kullanımının diğer olumsuz sağlık etkileri; beyin aktivitesindeki değişiklikler ve uyku düzenlerindeki bozukluklar olabilir. Çocuklarda önemli sosyal becerilerin gelişimini engelleyebilir. Bağımlılık yaratan uygulamaların kullanım sınırlarını kendiniz belirleyebilmeniz için “Ekran Süresi” ayarlama özelliklerinden yararlanabilirsiniz.